گروهی از دانشمندان فرانسوی توانستند با گرم کردن ویروسی که سی هزار سال غیر فعال بوده آن را
مجددا زنده کنند. این ویروس توانایی بیماری‌زایی‌اش را دوباره بازیافته است. این ویروس برای انسان‌ها و جانوران خطرناک نیست و تنها قابلیت حمله به آمیبها را دارد.
پدیدهٔ گرم شدن تدریجی زمین که موجب ذوب شدن یخ مناطقی از زمین میشود که تابحال در انجماد دائمی بوده اند این امکان را فراهم میکند تا ویروس‌های باستانی دوباره فعال شوند.
پیتوویروس سیبریکوم جان مجدد گرفت و توانست پس از سی هزار سال دوباره قربانی بگیرد.
این ویروس که با طولی معادل ۱۰۵ میکرومتر بزرگترین ویروس شناخته شده می‌باشد پیتوویروس سیبریکوم (Pithovirus sibericum) نامگذاری شده است. پیتوس به غرابه‌های بزرگ شراب گفته می شد. به گفته ژان میشل کلاوری و شانتال ابرگل زن و شوهر زیست‌شناسی که در آزمایشگاه دانشگاه اکس-مارسی به این ویروس جان بخشیدند می‌گویند: “ما فرانسوی هستیم پس باید شراب را وارد داستان می‌کردیم.”
این زن وشوهر پژوهشگر دو سال پیش دریافتندکه دانشمندان روس در زمین‌های منجمد سیبری یک گیاه میوه‌دار باستانی پیدا کردند که سی هزار سال قدمت داشت و توانستند به آن حیات دوباره بدهند.
آنان به فکر افتادند که اگر میشود یک گیاه را دوباره زنده کرد، پس شاید بشود به یک ویروس هم حیات دوباره بخشید.
ژان میشل و شانتال نمونه‌ای از این یخ‌های سیبری را از دانشمندان روس گرفتند و از آمیب بعنوان طعمه استفاده کردند. زمانی که آمیبها در حال مرگ بودند، در داخلشان این ویروس عظیم‌الجثه شناسایی شد.
پس از سی هزار سال این ویروس دوباره قربانی تازه‌ای پیدا کرده بود.
این خانواده از ویروس‌ها ده سال پیش شناسایی شدند و به قدری بزرگ هستند که می‌توان آنها را زیر میکروسکوپ دید و پیتوویروس سیبریکوم بزرگترین آنهاست.
پژوهشگران فکر می‌کنند ارگانیسم‌های بیماری‌زای دیگری هم در زمین‌های منجمد سیبری نهفته‌اند.
دکتر ابرگل میگوید: “ما این موضوع را با تعیین توالی (sequencing) دی‌ان‌ای موجود در این لایه‌های یخزده مورد توجه قرار داده‌ایم.”
به گفته او، “این بهترین راه برای فهمیدن این است که در آنها چه چیز خطرناکی وجود دارد.”
زمین‌های یخزده سیبری از دهه هفتاد میلادی از نظر وسعت و ضخامت یخ کوچکتر شده و با گرم شدن آب و هوا، این اراضی یخزده کوچک و کوچکتر می شوند.
از طرف دیگر اکتشاف و بهره برداری از منابع طبیعی موجود در این اراضی هم باعث شده است دسترسی به این مناطق آسانتر شود.
به گفته دکتر کلاوری هر چه لایه‌های عمقی‌تر به سطح نزدیکتر شوند خطر ظهور و حتی پخش ویروس‌های باستانی بیشتر می شود که می تواند منجر به فاجعه شود. به گفته او “اگر اکتشافات صنعتی در منطقه شروع شود لایه‌های عمقی خاک منجمد جابجا می شود. با حفاری و استخراج معدن راه نفوذ به لایه‌ای قدیمی باز میشود و خطر از همین‌جا شکل می‌گیرد.”
دکتر کلاوری میگوید که ممکن است ویروس آبله که سی سال پیش ریشه‌کن شد به این نحو دوباره ظاهر شود زیرا در واقع “آبله از کره زمین ریشه‌کن نشده بلکه فقط در سطح این کره از بین رفته است.”
با اینحال دکتر کلاوری به این نکته اشاره میکند که معلوم نیست تمام ویروس‌ها بتوانند پس از این همه سال دوباره فعالیت خود را از سر بگیرند واین به “نوع ویروس” بستگی دارد. وی گفته است “تردید دارم همه آنها اینقدر جان سخت باشند.”
پروفسور جاناتان بل ویروس شناس دانشگاه ناتینگهام در بریتانیا میگوید ویروس‌هایی مثل اچ‌آی‌وی و انفلونزا که جداری (envelope) از جنس چربی دارند تا حدی حساس تر هستند اما ویروس‌هایی مثل ویروس سرماخوردگی با جداری از جنس پروتئین، مقاومت بیشتری دارند.
وی گفته است “بیرون آمدن از حالت انجماد نوعی آسیب فیزیکی ایجاد میکند و اگر ویروس ها از این آسیب جان بدر ببرند آنگاه باید یک میزبان پیدا کنند و باید این کار را هم به سرعت انجام دهند.”
منبع: بی بی سی
